Tuesday, 26 December 2017

Le tabac,un poison qui tue silencieusement



Le tabac est une  plante tropicale originaire d'amérique du sud.

Pourquoi on consomme du tabac?

Le tabac contient de la nicotine ,substance toxique qui entraine une dépendance .Les gens profitent du tabac pour se droguer seulement.

Les effets du tabac sur la santé

Le tabac  contient une substance appelée nicotine qui va directement agir sur le cerveau du fumeur.cette substance plus toxique va descendre dans les poumons puis circule dans le sang et 7 secondes plus tard arrive jusqu'au serveau.
Le tabac est une substance psychoactive qui a un pouvoir anxiolytique,anorexigène et excitant

Le tabac est le facteur de risque du cancer.ce  n'est pas la nicotine qui provoque du cancer mais d'autres produits chimiques présents dans le tabac comme monoxyde de carbone ,de goudron,d'amoniac,de l'acétone,de l'arsenic,du cyanure d'hydrogène et du formaldéhyde.
La fumée et les produits cancérigènes provenant de la combustion se déposent dans une grande partie des organes,par l,intermédiaire de l'inspiration et des poumons ou de la salive.

Le tabac une plante nuisible sur la santé.

Plus de 30% de cas souffrent du cancer lié au tabac parmi d'autres cas de cancer selon le Magazine santé du journal des Femmes.

La plupart des cancers qui sont à l'origine du tabac sont entre autres le cancer de la gorge ou un cancer du poumon.

D'autres risques liés au tabac,il s'agit de problèmes de santé  comme la toux,les bronchites, les infetions respiratoires,l'asthme,pneumonies et cela pour les enfants ainsi que les adultes ,sans oublier les risques des maladies cardio-vasculaires.

Pour le bien être de la population afin de maintenir la bonne santé,il est bon que l'Etat prend en main les problèmes causés par le tabac dans le but de trouver des solutions possibles pour ceux qui consomment du tabac et qui en vendent malgré les taxes que le tabac procure au sein de l'Etat. La population devrait aussi se rassurer des problèmes liés au tabac au sein de l'organisme pour garder la bonne santé.

Saturday, 11 November 2017

Les bienfaits ainsi que les méfaits du café pour notre santé



Le café est la deuxième boisson la plus consommée dans le monde après l’eau grâce à son goût inégalable et son odeur envoutante qui améliore notre moral. Mais en plus, le fait de consommer du café (avec modération) a de nombreux bienfaits pour le corps grâce à sa grande richesse nutritionnelle.

Plusieurs d’entre-nous en consomment régulièrement et méconnaissent souvent les vertus qu’il apporte à notre organisme. Il aide par exemple à lutter contre la dépression et à retarder l’apparition de maladies dégénératives. Attention toutefois, une consommation excessive de café sera à l’inverse très mauvaise pour le corps, il est donc important comme tous les aliments de ne pas en abuser. Nous allons vous dévoiler 7 de ses bienfaits sur la santé.

1) Le café est riche en antioxydants

Le café est connu par sa haute teneur en antioxydants qui sont plus nombreux que ce qu’apportent les fruits et les légumes. Ce sont des molécules puissantes dont la fonction principale est d’inhiber les dommages oxydants provoqués par les radicaux libres, responsables des maladies chroniques et du vieillissement prématuré. Au premier rang des antioxydants du café, on trouve les fameux polyphénols. Les polyphénols du café sont essentiellement l’acide chlorogénique, caféique et quinique. Ceux-ci ont l’avantage d’être très bien assimilés par l’organisme et possèdent un pouvoir antioxydant très puissant.
Les petits grains du café renferment aussi de nombreux autres composés : des fibres, des lipides, des acides aminés, du potassium, du magnésium, du calcium, du sodium et des traces de fer, de zinc et de cuivre. En matière de vitamines on trouve de la B3 et de la B2, B5 et B6.
2.’est peut-être l’une des vertus les plus connues du café, car il permet de travailler ou d’étudier plus longtemps sans souffrir de la fatigue. La consommation de caféine permet de retarder l’endormissement.

3) Il réduit le risque de diabète de type 2

On estime que dans le monde entier, il y a plus de 300 millions de personnes qui luttent contre les problèmes dus au diabète de type 2. Cette maladie chronique, qui est caractérisée par les forts niveaux de sucre dans le sang, peut être prévenue grâce à la consommation de café car il est lié à un taux sucre dans le sang et d’insuline réduit (ce sont les principaux facteurs de risque de diabète de type 2). En outre, selon l’étude réalisée par la Société Chimique Américaine, la consommation régulière de café ordinaire ou de café décaféiné jusqu’à 4 tasses par jour diminue entre 23% et 50% le risque de souffrir de cette pathologie. Une étude récente a montré qu’une seule portion de café, contenant 100 mg de caféine, peut affecter le contrôle de la glycémie chez les hommes qui sont en bonne santé et en surpoids.

4) Le café protège le foie

Le café protège le côlon du cancer ainsi que le foie de la cirrhose alcoolique. « Le café a des effets bénéfiques pour le foie. Des effets d’autant plus bénéfiques, quand on s’adresse à des sujets qui malmènent leur foie avec de l’alcool. Il y a une prévention relative de la cirrhose alcoolique par la consommation du café. Les alcooliques boivent beaucoup de café, ce qui est de bon aloi », déclare le Pr Jean Costentin, spécialiste en neuro-psychopharmacologie

5) Le café augmente la sensation de bien-être

L’Institut National de la Santé de États-Unis a démontré à travers une étude que les personnes qui consomment du café de manière modérée réduisent de 10% le risque de souffrir de dépression ou d’avoir des émotions négatives.
6) Le café aide à maintenir la santé cérébrale

Les antioxydants qu’il contient et ses nutriments essentiels diminuent le risque d’avoir des maladies dégénératives comme Alzheimer ou la démence. De plus, la caféine améliore la perception visuelle et a un effet bénéfique sur les céphalées.

Une étude de chercheurs de l’Université de Floride du Sud et l’Université de Miami a montré que les personnes de 65 ans qui avaient de plus grandes quantités de caféine dans le sang mettaient de deux à quatre ans de plus à développer la maladie d’Alzheimer en comparaison avec celles qui n’en buvaient pas.

7) Le marc de café prouve ses vertus dans la beauté

Le marc de café est un grand complément pour lutter contre la cellulite et l’accumulation de cellules mortes. Il faut bien masser les zones à problèmes pour voir le résultat. De plus, la caféine appliquée directement sur la peau favorise la circulation sanguine et diminue l’apparition de rides et de taches.

Et n’oubliez pas les effets secondaires du café:

Le café influence le sommeil à cause de sa forte teneur en caféine. Il peut augmenter les risques d’accidents cardiovasculaires en cas de surconsommation, et ce, surtout si la personne qui boit du café est fumeuse, en surpoids, souffre de cholestérol ou d’hypertension, autant de facteurs de risque. Faites attention, cette boisson peut poser problème si vous souffrez d’arythmie ou d’autres problèmes cardiaques.

Friday, 6 October 2017

Ni gute leta yobandanya iteza imbere umwuga w'ubuvuzi?


Umwuga w’ubuvuzi ni umwuga uhambaye cane kuko ariwo ukurikirana iterambere ry’amagara y’abantu ,ariko bikibonekeza neza ko uwo mwuga ugenda uratitituka bivanye n’imvo nyinshi zitandukanye.

Ukugwanya amashure adakwije ivyangombwa

Nta minsi mwinshi irahera twumvise umushikiranganji w’amagara y’abantun’ukugwanya SIDA  afashe ingingo yo gufuta amashure ashika kuri 10 adakwije amategeko  y’igisha ivyo kuvura aha twovuga nk’ishure ry’isumbuye ryigisha kuvura SALAMA ,ishule ry’ubuhinga bwo kuvura ry’i Makamba(Ecole technique medicale de makamba),ishule ry’ubuvuzi ryo mu Kamenge(ecole paramedicale de kamenge) n’izindi.Ivyo bigaca vyerekana neza ko hari amashure menshi  yigisha ivy’ubuvuzi ata bubasha bukwiye afise aha twovuga nk’inzu y’ubushakashatsi laboratoire,abigisha babinonosoye bikwiye,ibitabu bikwiye n’ibindi.
Umunyeshure yiga ivyo ubuganga ategerezwa kuba afise ubumenyi bukwiye kugira azoshobore gukwirikirana neza amagara y’abantu.

Ugutuza imiti y’amagendu

Intambamyi sizo gusa,turakunze kubona abantu badandaza imiti y’amagendu kandi batavyigiye,ndetse batazwi imbere y’amategeko,nivyo bikaba biri mubintu bituma amagara y’abantu asubira inyuma kuko bashobora kudandaza imiti yataye igihe canke bagatanga imiti itajanye n’indwara uwo muntu aba agwaye ari naho hashobora kwaduka izindi ndwara mbere zifise ubukare busumba iyo aba yarasanganwe bigatuma iyo ndwara itaba igikira canke umugwayi akazoyivuza ku mahera y’umurengera kugira ashobore gukira.

Gufatira ibihano abakozi batitwararika akazi ko kwa muganga.

Amavuriro amwamwe usanga abakozi bitondera amasaha bishakiye ,abandi nabo ugasanga mukwakira umurwayi bisaba ’umwanya utari muto aha ntituvuze umwanya umuntu amara arindiriye inyishu y’ibipimo,uko umurwayi ateba kuvurwa  niko indwara itera  igwiza ubukare umurwayi agatera aremba ndetse n’ugupfa agashobora gupfa kubera atakwiriranywe neza.Muri ico gihe umukozi yigenza nkuko yotegerezwa gutangwako akarorero muguhanwa hisunzwe amategeko.
Akarorero ntikabuze ,Nta minsi myinshi irahera twumvise umukozi yarajejwe gusinziriza abagwayi mu bitaro vyo kwibaruka vy’imakamba ,ntashobore kwitaho uwo mukenyezi gushika aho yitaba Imana.

 Ukugwiza abaganga babinonosoye mu bitaro vyose vyo mu Gihugu

Kubitaro bitari bike vyo hagati mu Gihugu, usanga hakenye abaganga bamwe bita aba spécialiste , umugwayi aje kw’ivuza ugasanga bisaba ko bamurungika mu bitaro bizimvye vy’ibujumbura kuko ariho haba hari abaganga babishoboye ivyo navyo bikaba bifise impinduka zitari nke na cane cane ku munyagihugu mutomuto usanga abayeho ku buryo bubayebaye ,no kugira ashobore gushika muri ivyo bitaro bidashobora kumworohera ari naho usanga bisaba ko uwo munyagihugu abanza kudandaza agatongo aba yarafise kugira ashobore kwivuza.

Igikwiye gukorwa

Leta irakwiye gufata ingingo ruhasha mu kugarukira ico gisata,ibitaro bidakwije ivyangombwa bikugarwa,abadandaza imiti y’amagendu bagatuzwa,ibitaro bitoto bikagira imiti ikwiye kuko hariho ivyo usanga bibayeho kw’izina gusa  .Ikindi leta yokora nuko yogerageza kurondera abaganga bakwiye ku buryo ivuriro ryose rifita abaganga batandukanye banonosoye indwara zitandukanye,abaganga nabo bakarushirizaho gukora neza akazi bajejwe mu kwitaho abagwayi, gutyo igisata c’amagara y’abantu kikarushirizaho gutera imbere n’Igihugu kigatera imbere.




Sunday, 17 September 2017

Du18 au 22 septembre 2017:c'est la campagne de distribution des MILDA à la population


Dépuis l,an 2013,le ministère de la santé et de lutte contre le SIDA a instauré la campagne de lutte contre le paludisme en offrant à la population les moustiquaires impreignées d'insecticides à longue durée d'action (MILDA )pour se protéger contre les moustiques.
Mais jusqu' à nos jours le paludisme occupe la première place parmi les maladies qui tuent pas mal de gens au burundi .Pourquoi ce manque d'évolution?Pour moi ,cela est dûe  à une mouvaise utilisation de ces moustiquaires,suite au manque de renseignements suffisants pou leur utilisation.Il y a des gens après avoir eu les MILDA,ils préfèrent les utiliser dans les traveaux de récolte pour leurs produits agricoles et même pour l'aménagement  des poulailles pour l'élevage des volailles.
Etant donné que la durée de MILDA est de 3ans,il est bon de bien l'entretenir et de bien l'utiliser pendant toute cette période pour mieux se protéger contre les moustiques.  L'Etat aussi doit organiser les campagnes de sensibilisation pour l'utilisation et l'entretien des moustiquaires pour que le travail de lutte contre le paludisme soit bénéfique.

Monday, 11 September 2017

Amibe n'indwara ivurwa igakira





 Amibe n'indwara y’inzoka zo munda abantu benshi bashobora kurwara kandi bagakira iyo bayivuje.
Iyo nzoka ya amibe yandurira mu kunywa amazi mabi, gukoresha ibikoresho bidafise isuku, ndetse umuntu akaba yonayirwara biciye ku bice vyiwe vy’umubiri mu gihe bidafise isuku rihagije, nomugihe kandi afise  imyanda myinshi mumubiri cane cane munda.

*kuzura inda,kugira amate menshi,kugira  iseseme,kubura uburyohe mu vyo kurya nokubura akayabagu:ni bimwe mu bikunze kuranga abarwayi ba amibe;ikindi nuko ishobora gutera  kuja ku musarane buri kanya no kwiyagaza bivanze no "gufurutira" ku bice bitandukanye vy’umubiri.

.WOBIGENZA GUTE MUGIHE URWAYE AMIBE ?

Mu ntumbero yo gufasha umurwayi wa amibe ni vyiza kumuha ingaburo zoza mu mara ndetse ukamuha nizindi zica inzoka ya amibe n’amagi yayo.
Muzikoreshwa cane, harimwo iyikomoka ku bimera ata produit pharmaceutique  nimwe irimwo cane cane tungurusumu na persil,na aloe vera balbadensis miller kuko zibitsemwo ivyitwa "saponine, allicina na alliinase"bifise ubushobozi bwo kwica inzoka ya amibe no mu gihe yinyegeje mu gikono cayo(custe amibiale).

Umwihariko wizi ngaburo ni uko ushobora no kuzikoresha utarwaye mu ntumbero yo kwirinda, _inzoka zo munda nka amibe ndetse no gukingira umubiri ukamana itoto nubwiza .Abarya mu ma restaurant,abanywa amazi mabi,abakora ingendo za buri munsi,n’abakunda kurya ivyo batitekeye nkivyo bahitana kumabarabara bidafise isuku barakarirwa niyo nzoka kuburyo Uramutse utivuje hakiri kare bizokuviramwo izindi ngwara zikomeye bikaba vyonakuviramwo gutakaza nubuzima.
Ikibazo abantu benshi bakunze kwibaza nico kumenya niba amibe ari inzoka ivurwa igakira ?kubera ko uwuyirwaye akenshi usanga aba ayimaranye iminsi myinshi,hakaba hari nabatangura kuyiha amazina ngo ni igikoko kigendagenda mu mubiri,bigatuma bibaza ko ari indwara ngendanwa.Abibaza uko barihenda cane kuko izo ngaburo twavuze hamwe n'imiti yo kwa muganga,bikoreshwa kugirango inzoka ya amibe ikire neza.
Akamaro kivyo biterwa niyo miti kugira amibe ikire neza  :
-  ibasha kwica ya amibe

- Ituma umuntu yituma neza,bigafasha gusohora amagi yose aba yatewe n’inzoka ya amibe mu gice c'amara.

- bituma umuntu atagira isesemwe ndetse bikarinda umuntu kwama yuzuye inda.

- bikagabanya  ububabare munda

Ni vyiza ko umuntu yokwama yipimisha inzoka kugira arabe ubwoko bw'inzoka afise gutyo umuganga abone kumwandikira imiti ishobora kumukiza ndetse amuhe n'izindi mpanuro.

Tuesday, 22 August 2017

Les avantages de liven coffee pour la santé

Il ya quelques jours,nous avons essayé de vous parler les bienfaits de C24/7 l'un des produits  de l'Alliance in motion global qui peut prévenir et traiter plus de 100 maladies.

Maintenant,c'est le cas de Liven coffee.
Liven coffee est  de deux types liven coffee sugarfree et liven coffee latte.
Liven coffee sugarfree appélé également liven alcaline café ,il est de haute qualité et très apprécié pour son goût l'arôme,il est aussi bon pour les diabétiques car il ne contient pas de caféine.

Les avantages de liven coffee sont très nombreux pour la santé :
.il réduit le taux de cholesterol,
 protège contre les maladies cardiaques et les complications 
,aide  à prévenir le cancer de toute origine,contrôle la pression artérielle élevée,prévient les maladies dégénératives comme l'arthritis and Rheumatism,réduit le risque de développer le diabèté du type2,prévient la maladie de pakinson.
Il améliore, nourrit,renforce  et équilibre le système immunitaire,il joue le rôle de désintoxication ,améliore la vitalité sexuelle, rajeunit la peau. 
Il améliore les pérformances et l'endurence pendant l'exercice,améliore la concentration et réduit la fatigue,rehausse la vigilance et augmente la motilité des spermatozoïdes.
Il soulage les mots de tête,favorise la circulation sanguine saine et la régénération cellulaire.

Pour trouver facilement ce produit le plus puissant pour la santé et même d'autres produits de l'Alliance in motion global qui préviennent et traitent presque toutes les maladies,contactez moi aux numéros +257 71283 709(whatsapp) ou bien +257 68277 824.
Vous pouvez aussi me contacter via facebook sous mon nom de ndikumwenayo Rénovat ou bien au gmail.ndikumwenayorenovat@gmail.com.

A bientôt pour une autre produit appélé "Complete" ,ce blogue est la pour vous aider à améliorer votre état de santé.

Wednesday, 2 August 2017

Du 1au7 août,la semaine mondiale de l'allaitement maternel.

Du 1 au7 août, c'est La semaine mondiale de l'allaitement maternel et cette semaine est organisée chaque année dans plus de 170 pays pour promouvoir la pratique de l'allaitement maternel pour que les nourrissons du monde entier soient en meilleur santé.
Le but de cette semaine est la protection,l'encouragement,ainsi que le soutien de l'allaitement maternel.Disons aussi que cette semaine a été accordée par l'OMS et l'UNICEF en août 1990.
Le rôle de l'allaitement maternel pour le nourrisson.
L'allaitement maternel est le meilleur moyen d'apporter aux nouveaux nés les nutriments dont ils ont besoin.Le lait maternel permet à la bonne croissance de l'enfant,accroître sa capacité intellectuelle et renforce l'affection entre la mère et l'enfant.Signalons que le lait maternel est plus avantagé que le lait de la vache raison pour laquelle il est nécessaire de privilégier le lait maternel que le lait de la vache ou  industriel.
L'OMS recommande l'allaitement maternel au sein exclusif du nourrisson jusqu'à l'âge de 6mois et de poursuivre ensuite jusqu'à l'âge de 2ans au moins en l'associant à une alimentation de complément qui vienne.J'invite nos mamans d'allaiter suffisamment leurs enfants ,merci.

Monday, 10 July 2017

Hemorroïde :indwara y'igisokoro

⚠  *HÉMORROÏDES*⚠  💮 *INDWARA Y'IGISOKORO*💮
____________________
🔴 *Indwara y'igisokoro* ni imwe mu ndwara zikomeye cane kandi ibabaza kandi isinzikaje benshi mu gihugu.Ariko *muhumure* igihe mwababaye kigiye gushika kwiherezo.

*💮HÉMORROÏDE NI IKI?💮*❓❓
_____________________

Ni indwara irangwa *n'ivyimba ry'imitsi* yo mugihimba gisohora umwanda mukuru *( Anus)* maze bigatera ivirirana kandi rimwe na rimwe igasohoka hanze.

👾 *UBWOKO BWA HÉMORROÏDES*👾
____________________

1⃣ *.Igisokoro c'indani ( Hémorroïde interne )*

2⃣. *Igisokoro co hanze ( Hémorroïde externe)*

       🔺 👉 *IKIBITERA(cause)*🔺______________________


➖ *Akaronda* ( Disposition familiale)

➖ *Iyo umugore afise imbanyi* ( grossesse)

 ➖ *Iyo umukenyezi yibaruka* ( Accouchement)

➖ *Kugumbiza* ( constipation)

➖ *Kwama wicaye* ( position assise)

➖ *Inzoga* ( Alcool)

➖ *Indya zitarwiriyemwo utugozigoz*( fibres).

     🔹 *IBIMENYETSO(symptômes)*🔹
____________________

🔻 *Kuri hémorroïdes internes:*

➖ Kuvirirana amaraso ugiye ku mwanda mukuru.

➖Gusarasatwa ( démangeaisons) no kwakaka (inflammation) muri rectum indani.

🔻 *Kuri hémorroïdes externes:*

➖Udukomere kuri anus

➖ Gusohoka kw'imitsi hanze

➖ Kwakaka kuri Anus (Brûlures)

➖Kubabara cane gose mu gisusu ndani.

👉Mu vyukuri iyo bigeze aho umurwayi aba abangamiwe birenze urugero kuko aba afise ububabare na cane cane iyo agiye ku mwanda mukuru.

✅ *WOHITAMWO KWIVUZA GUTE?*✅
_____________________

🔱 *Hari Inzira zitatu zokwivura:*

1⃣. *Gufata imiti y'ikizungu* ( Médicaments chimiques) igabanya ububabare.

*❗MN❗*.Ku bayikoresheje,ntaco yigeze ibamarira mu vyukuri kandi ifise ingaruka nyinshi ku murwayi wa   *w'igisokoro(hemorroïdes)* kuko ishobora kumurwaza indwara zo mu nda *( ulcères peptiques, gastrite,...).*

2⃣. *Kwibagisha* ( Opération chirurgicale)

Iyi nayo ikaba ifise Inzira *zitatu* ikorwamwo bivanye nuko umuganga yasanze ikibazo c'umurwayi kimeze:

*1)* *Gukurako burundu* (Ablation compète) igihimba carwaye.

*2)Gukata ibice vyafashwe* ( ligature élastique des hémorroïdes)

*3)Gukuramwo aho amaraso yavuriye hakavyimba bakoresheje Rayon infrarouge*

❗Ivyo navyo bikaba bifise *ingaruka mbi nyinshi caane* ,kuko bishobora kugaruka canke bikarwaza abantu *cancer* zo muri *rectum*.

Wokwibagisha mugihe Inzira zose zanse atakundi uri bugire.

3⃣ *Kwivuza imiti kama* ( produits naturels:

*1)Bery nectar* ou
  *Aloé véra gel*
*2)Bee  propolis*
*3)gingko plus*
*4)Garlic thym* etc(nibindi)


👆Iyo niyo nzira yihumure ku barwayi ba
*Hémorroïdes*

*⚠UMURWAYI YOKWIRINDA IKI*⚠
_______________________

➖ *Guterura ibintu biremeye.*

➖ *Ibirungu bikaze*( moutarde,ipiripiri,...)

*Ibinyobwa bimwe bimwe* Icayi,ikawa,Inzoga,n'amafanta

*Indya zitera kugumbiza*  ( Inyama,Amata,amagi,umuceri wera,imikate,amabenyi,ikirobeke,uburobe)



🥒🍾 *INGABURO IBIHEZA*🥒🍾
_____________________
*Ingaburo zibiheza* ni nyinshi caane dushobora gufashisha abarwayi batwituye,baramutse badusanze twobafasha.


*NIBIHE BINDI VYOKORWA VYOFASHA UMURWAYI?*🥃🍼🍶🍵🍾🥗
______________________

👇Hari vyinshi umurwayi yokora:


➖ Kora imyimenyerezo ngororamubiri *(sport)*

➖Fungura indya zitunze utugozigozi ( *fibres*) Ibijumbu,ibiraya,choux-fleurs, inkere(fraises),ipapayi,...

➖Runga amavuta ya elayo ( Huile d'olive) ku nfungurwa ugiye kurya.

Friday, 7 July 2017

Ingagari:igiterwa c'akataraboneka kumagara y'abantu.


Ingagari ni igiterwa gikura kitagira umutumba kikaba kigizwe ahanini n’amababi ariko amahwa kikaba ari kimwe  mu biterwa vya mbere ngirakamaro ku magara y’abantu kuko gishobora kuvura kandi kikanakinga n’indwara nyinshi,nkuko vyemezwa na Dr Michael PEUSER ko ico giterwa gishobora kuvura indwara zirenga ijana.
Ariko rero,nubwo ico giterwa ari ngirakamaro ku magara y’abantu,abatari bake ntibaramenya akamaro kaco mbere hari n’abatakizi.Abashakashatsi bavuga ko hoba hari ubwoko bw’ingagari burenga 200, ariko ubwoko bumwe bw’ ingagari akaba aribwo bufise akamaro gusumba ubundi ari nabwo bita Aloe vera barbadensis mu rurimi rw’igifaransa,kuko ubwo bundi busigaye ; bwinshi muribwo bufise ubumara bushobora kwonona amagara y’abantu.  
Muti none ico giterwa dushobora kugisanga he ?
Ico giterwa tugisanga mu bihugu bitari bike vyo kwisi mbere n’aha mu burundi kikaba kirimwaho nko muntara zose na  cane cane muntara zo mukiyaya hashushe.Abantu rero bamaze kumenya akamaro kaco bakaba bakirima ku mihana iwabo mu ndimo hafi y’urugo bakaguma bakigirira neza nkakurya bafata neza akarima ko mugikoni.Hariho n’ibintu bitari bike bihigurwa murico giterwa dusanga mu ma mangazine atari make yaha mu gihugu cacu mbere no mu mashirahamwe yigenga amwamwe nka Foreva n’izindi.
Ingagari :umuti utazimvye.
Ico giterwa ngo gigishobora guhingurwamwo imiti itari mike bakoresha kwa muganga,ahatwovuga nk’umuti witwa :glyceline,microlax,bisacoldyl n’iyindi,kikongera kigahingurwamwo ibintu nkenerwa mu buzima bw’umuntu bwa misi yose nk’amavuta yo kwisiga, umuti wo koza amenyo,isabuni n’ibindi tutarinze kudondagura.Ngo amababi yaco ashobora kuvura kandi indwara zo ku rukoba :zona,urubandu,ibikomere hamwe n’urukushi ;akanavura ubushe,indwara z’amenyo,..
Hari n’abandi bashakashatsi bavuga ko ico giterwa gifise akamaro kanini mu gukinga za kanceri,no gupfupfahaza umugera wa SIDA,kigakoreshwa mu kuvura indwa zifatira mu mahaha nka asthme,kikagabanya isukari mu mubiri nko ku bagwayi b’igisukari,kikanashobora kugabanya ububare buterwa n’indwara zo munda nk’umushishito n’indwara z’amara,izifatira mu ngingo :rhumatisme na goute,izifatira mu bihimba vy’irondoka ‘infection urinaire’,tutibagiye ko kinafise ububasha bwo kuvura ubumara mugihe umuntu yakomowe n’inzoka canke yariwe n’ikindi kintu nk’inzuki,amavubi n’ibindi.
Ntitwovuga ko ivyo tudondaguye arivyo vyonyene ico giterwa gishobora kudufasha ,ntitwobidondagura ngo tubimare kuko gishobora gutuma n’umuntu adasaza hakiri kare mugihe agikoresheje neza haba mu kwihereza amazi yaco  canke kuyisiga no mu gukoresha neza ivyahinguwe murico kuko vyose ari umuti.
Twokoresha gute ico giterwa ?
Dufatiye nko kwisiga amazi y’ingagari mu ntumero yo kugumana umubiri mwiza utagira imikanyari no kugwanya  izindi ndwara z’ifatira ku rukoba,ushobora gufata ibabi ryayo ukabanza kurihimbura kugira uronke amazi yayo hanyuma ugafata ibiyiko2 vyayo mazi n’iibiyiko2 vy’isukari ry’igiterwa c’umusigati,ukongera ugafata ikiyiko1 c’umutobe w’indimu ukabivanga gutyo ugaheza ukisiga.Ico giterwa rero ntibapfa uko bagikoresheje kuko igishishwa c’inyuma naco gifita ubumara bushobora kugirira nabi amagara y’abantu ari naco gituma bisaba ubuhinga bukomeye mu kugitegura.
Icari gikwiriye gukorwa
Ingagari n’igiterwa gikomeye ku magara y’abantu kuko gishobora kuvura, gukinga no guhingurwamwo ibintu vyinshi vy’ingirakamaro mu buzima bwa minsi yose ari naco gituma ntumiriye abantu bose kwijukira kurima ico giterwa bakanegera abaganga nk’abavuza imiti y’ikirundi bemewe n’amategeko kugira babigishe ukuntu boshobora kugikoresha ,hama bakijukira no kugura ivyo bintu vyose bihingurwa murico kugira babone kubandanya bagira amagara meza.Leta nayo yari ikwiye  guteza imbere ico giterwa mu kukigwiza mu mashirahamwe y’uburimyi n’ubworozi kugira abanyagihugu bazokironke vyoroshe ikongera igahimiriza abajejwe kwigisha kurima kijambere kuja gusigurira abanyagihugu uko bocorora tutibagiye ko yoshobora gushinga umugwi w’abahinga boshobora gufasha mu guhingura  ico giterwa kugira ibihingurwa murico bigumane akanovera gutyo gishobore kunganira ubushikirangaji bw’amagara y’abantu n’ukugwanya SIDA mu guteza imbere amagara meza.



Thursday, 22 June 2017

Tubungabunge amagara yacu mu kwicandagisha

Igenekerezo rya 19 gushika gushika 22 ruheshi,n 'indwi yahariwe amagara meza y'abavyeyi n'ubibondo.Iyo ndwi rero ikaba yaranzwe n'ibikorwa vyo gucanda abana batarenza imyaka itanu mu kubakingira uruhumyi, n'ukubaronsa imiti y'inzoka .Iyo miti y'nzoka ikaba yaranatanzwe no kubakenyenyezi tutibagiye n'ugukinga indwara ya canseri y'igitereko kubana babigeme bose batarenza imyala 15.
Nihweje rero ivyo bikorwa vy'ubushikiranganji bw'amagara y'abantu ,birerekana neza ko bwitayeho amagara y'abantu.Ariko rero abarundi ntituratahura ko amagara ari amazi aseseka ntibayore kuko izo ncanco zitangwa ku buntu ariko ugasanga ico gikorwa nticitabirirwa k'urugero rushimishije kandi iyo umuntu afashwe nizo ndwara ashobora kwivuza ku mafaranga menshi ,mbere abarundi benshi tudashobora kuronka vyoroshe n'ukuyabura tukayabura bigatuma abatari bake baca nahitanwa nizondwara mu mwanya muto.
Leta irakwiye kugwiza inyigisho ku banyagihugu kugira biteho gusumba kubungabunga amagara yabo.Abanyagihugu natwe tukamenya ko ata numwe azoza yitwararika amagara yacu mugihe twebwe nyene tutayitwararitse ubwa mbere mu kuyabungabumga.lvyo bigiye mu ngiro igihugu kizotera imbere kuko amagara meza ariwo mushinge w'iterambere.

Tuesday, 16 May 2017

La semaine du 15 mai 2017,campagne de vaccination contre la rougeole au Burundi


La rougeole est une maladie virale grave extrêmement contagieuse. En1980 avant la vaccination,on estimait à 2,6millions de décès par an dus à la rougeole au niveau mondiale selon I'OMS.

Au Burudi,la semaine du 15 mais 2017,c,est une semaine de renforcement de la 2ème dose de vaccination contre la rougeole.cette introduction de la 2eme dose  de vaccination au Burundi a eté célebré le 15 janvier2013dans le but d,ameliorer la santé des enfants.
En effet,la 1ere et la 2eme dose a permis de réduire98%de la mortalité infantile liée à la rougeole en l,an2000-2012 selon GAVI.

"La vaccination reste l,une des intervention de santé les plus efficaces et les moins couteuses au niveau mondiale pour réduire la mortalité et la morbidité infantiles.Elle est un droit qui doit être réalisé pour tous les enfants y compris les plus vulnérables et marginalisés"a dit Johannes wedening,représentant de l'UNICEF au Burundi.
1
Chers burundais,luttez contre la rougeole et songez toujours à se faire vacciné en cas de besoin .

Wednesday, 3 May 2017

Ukunywa inzoga ntivyari bikwiye kuba akamenyero

Ingaruka mbi y'inzoga ku magara y'abantu ni nyinshi cane.
Inzoga ni ikintu abantu benshi bakunda kuko ihuza abantu haba ku manza canke mu kuganira.Ariko rero hari abaca bayigira umugenzi mbere bakanayishira imberye gusumba ibindi nk'infungurwa n,ibi'ndi bishobora gutunga umuryango.
Ubushobozi bw'inzoga ku bazinywa.
Abantu benshi iyo bariko baranywa inzoga usanga bavuga ko bariko bivuna akanyota,ariko uko bayinywa niko baguma bagomba  iyindi bigatuma batigerera, ivyo bikaba bishobora gutera ingorane pmu muryango kuko baca basesagura itunga ry'umuryango.
Inzoga yoba ari nziza ku magara yacu?
Oya namba,inzoga iratuma ushobora kugwara indwara y'ivumbuka ry'umurindi w'amaraso,igitigu,igisukari,n'izindi aha ntitwibagiye ko ituma abantu batata .Ntitwovuga ko abanywa inzoga boca bayiheba,ariko nuko bogerageza kwigerera kuko inzoga nyinshi ifise ingaruka mbi ku magara y'abantu.Twirinde kunywa inzoga nyinshi kugira dushobore kwiteza imbere.

Saturday, 11 March 2017

Twijukire kwisuzumisha umugera wa SIDA ku ngombwa yacu

Ugutinya kw’isuzumisha umugera w’indwara ya SIDA ni kimwe mu bituma iyo ndwara iguma isinzikaza abarundi. Indwara y ‘umugera wa SIDA, ni indwara yamenyekanye mu burundi kuva mu mwaka 1983, abantu rero bakaba baciye bayifata nk’ikiza kuko ari indwara idakira kandi yandukira biciye mu buryo bw’inshi nko mu gukoresha ibikoresho bitobora uruhu vyakoreshejwe n’uwuyigwaye,mu busambanyi n’ibindi. Kugiratu abantu bashobore kuyigwanya,leta ikaba yarasizeho itegeko ry’uko umuntu wese azoba ashaka kubaka ugwiwe biciye mu mategeko azobanza kuja kwa muganga kugira ashobore kwi pimisha gutyo amenye ko bagiye kubakana bose bakomeye.Twomenya ko n’abagore baje gusuzumisha imbanyi ubwa mbere bategerezwa kwipimisha uwo mugera.Hambavu yiryo tegeko,leta y’Ubururundi ikaba yama iriko irahimiriza abanyagihugu kugira bame baja kwipimisha kungombwa yabo uko amezi atatu aheze kugira babeho bazi uko amagara yabo yifashe na cane kuvyerekeye ico kiza. Abarundi boba bigenza gute mu kugerageza kwitaho amagara yabo mu kwisuzumisha? Haba kuzindi ngwara zibangamira amagara y’abantu ,ndetse nico kiza,icibonekeza nuko abarundi tutaramenya neza uko twobungabunga amagara yacu,kuko abatari bake bibuka kuja kwa muganga ari uko bagwaye bakagera kure ,bakibagira ko hari indwara nyinshi umuntu agendana atazi mbere zikazogera kwibonekeza zitagishobora kuvugwa ngo zikire, abenshi bagaca bivugira ngo naka yishwe n’amarozi naho vyavuye mu kutitaho amagara yiwe ngo yisuzumishe hakiri kare. Igituma batinya kwipimisha. Umwigeme umwe twayaze mugihe yarazananye na mugeziwe kwisuzumisha umugera wa sida kuko bashaka kubaka urwabo ,ndamubajije ko atari bwigere yipimisha ,yanyishuye ati :naha nje kubera ari itegeko. Ndamubajije igituma atabikunda yanyishuye ati :mugihe ugiye kwisuzumisha ugasanga waramaze kwandura uca wihebura kuko uca ubona ko ubuzima bwawe bugiye kurangira vuba bigatuma atamigambi y’iterabere uba ukirangura. Akamaro ko kwisuzumisha umugera wa SIDA. Iyo umuntu amenye neza ko akomeye,biramufasha mu gushobora kuguma abungabunga neza amagara yiwe kugirango ntiyandure uwo mugera.No kuwamaze kuwandura nyene ,akamaro ni kanini cane kuko nawe bimutuma amenya uko ashobora kwifata mu kutanduza abandi no mu kutaguma yongereza imigera mu mubiri bigatuma agabanya ikiringo co kubaho.Ikindi naco nuko aca amenya ko ashobora kwegera muganga kugira amuhe impanuro zizotuma ashobora kwifata mu mibereho ya misi yose,hama akegera amashirahamwe ajejwe gufata mu mugongo abagwayi ba SIDA kugira azagume aronswa imiti ipfupfahaza iyo ndwara k’ubuntu. Ico twari dukwiye kumenya. Abantu twese turakwiye kumenya ko amagara ari amazi aseseka ntibayore ,tukijukira kwipimisha umugera wa sida kugushaka kwacu kugira tumenye ukuntu twoshobora kwikingira mu gihe dusanze tutarandura,dusanze twaranduye naho tukamenya uko dushobora kwigenza dukurikije impanuro zo kwa muganga.Umugwayi wa sida ,mugihe akwirikije neza impanuro zo kwa muganga, arashobora kurambana iyo ndwara mbere akanarangura n’imigambi y’iterambere nk’abandi,tutibagiye ko ashobora n’ukwibaruka,abana bakomeye ,ari naco gituma atawarakwiye kwihebura ngo nuko asanze yaranduye umugera wa sida.